


|
 |

Konu

DOÐU MALI BATI SANATI Ýslam Ülkeleriyle Ticaret ve Ýtalyan Sanatý 1300-1600 Rosamond E. Mack Çeviri: Ali Özdamar 400 sayfa, 35 TL Kasým 2005 Tarih ve Coðrafya Dizisi - ISBN: 975-6051-00-0
Akdeniz ticaretiyle Doðu’dan gelen lüks mallar, Ýtalyan sanatý üzerinde güçlü ve sürekli bir etki yarattý. Ýslam ülkelerinden gelen motifler Ýtalyan dokumalarýný, seramiklerini ve cam eþyalarýný süslemeye baþladý. Ressamlar eserlerine Doðu’dan gelen halý ve seramiklerle, Arapça izlenimini veren yazýlar yerleþtirmeye baþladýlar. Bizans imparatoru VIII. Ýoannis Paleologos’un 1438’de Ferrara’daki Doðu ve Batý Kiliseleri Konsili’nin açýlýþ toplantýsýnda giydiði cüppenin, Pisanello tarafýndan yapýlan çiziminde imparatorun sýrtýndaki giysinin þeritli kenar baskýsý süslemesi, kaðýdýn üst tarafýnda ayrýntýlý olarak çizilidir. Pisanello’nun bir parça yanlýþ kopya ettiði Arap yazýsýna göre giysi Memluk sultaný el Melik’ül-Mü'eyyed Þeyh el-Mahmûdî için yapýlmýþtýr. Bununla birlikte imparator giysiyi muhtemelen, konsilden hemen önce kendisine bir mektup ve hediyeler göndermiþ olan Sultan Barsbay’dan almýþtý. Ýtalyan zanaatkârlar 14. ve 15. yüzyýlda Ýslam ülkelerinden ve Asya’dan gelen lüks mallardan ilham alarak, Doðu pazarlarýyla rekabet edebilen araç-gereçler ve eþyalar üretmeye baþladýlar. Süsleme sanatlarý bu sayede çeþitlendi; dokuma, seramik, cam, deri mamulleri, lake ve pirinç eþyalarda müthiþ bir ilerleme görüldü. Bu lüks eþyalar bir süre sonra Ýtalyan Rönesansý tarzýnda yapýlmaya baþlanýrken, Ýtalyanlar Osmanlý Ýmparatorluðu’ndan, hatta Çin’den getirilen sanat objelerini toplamayý, taklit etmeyi, kendi zevklerine uydurmayý sürdürdüler. Ýtalyan zanaatkârlar zamanla üretim kalitesi ve maliyetinde, daha önce ilham aldýklarý Doðu’lu zanaatkârlarý geçmeye baþladýlar ve bu sefer mallar ters yöne, Batý’dan Doðu’ya doðru akmaya baþladý. Örneðin elçi Marcantonio’dan Duka Pietro Loredan’a gönderilen 11 Haziran 1569 tarihli bir yazý, Sadrazam Sokollu Mehmed Paþa’nýn yapým halindeki bir camisi için dokuz yüz kandil sipariþini içeriyordu. Doktorasýný Harvard Üniversitesi’nde Rönesans sanatý üzerine yapmýþ olan deðerli bilim insaný Rosamond E. Mack Rönesans’a yepyeni bir ýþýk tutuyor ve dönemin dekoratif sanatlarý hakkýnda baþka hiçbir kaynakta rastlanmayacak kadar zengin, kapsamlý bir sentez sunuyor.
|